Nằm ở trung tâm Nam Tây Nguyên ở độ cao trung bình 400 – Ở độ cao 800m so với mực nước biển, diện tích 13.125 km2, Đăk Lăk là nơi sinh sống của dân số gần 1,8 triệu người, trong đó có 47 dân tộc anh em.
Đắc Lắc là cái nôi văn hóa của Tây Nguyên. Khi nhắc đến truyền thống vùng miền, chúng ta thường nghĩ đến những cư dân thổ dân sống trên cao nguyên đầy nắng và gió như người Êđê, người Giarai, người Mnông. Người Ê Đê là dân tộc lớn nhất ở Tây Nguyên với dân số ước tính khoảng 330.348 người định cư ở Cư M’gar, Krông Buk, M’drak, Lăk, Krông Ana và Buôn Hồ ở Buôn Ma Thuột… Ngoài ra còn có các dân tộc nhập cư khác như người Xơ Đăng, người Bahnar, … (Tây Nguyên phía Bắc); người Xtiêng, người Mạ, người K’ho, … (Tây Nguyên) và các dân tộc ở miền Bắc Việt Nam như: Tày, Nùng, Dao, Thái, ….
Đắc Lắc nổi tiếng với cà phê, cao su và các lễ hội. Đăk Lăk gây ấn tượng với du khách bởi những cánh rừng rậm, sông dài, hồ nước hữu tình, thác nước hùng vĩ cùng Không gian văn hóa Cồng chiêng Tây Nguyên – kiệt tác di sản văn hóa truyền khẩu và phi vật thể của nhân loại.
Từ thế hệ này sang thế hệ khác, cồng chiêng có tầm quan trọng rất lớn đối với cộng đồng người dân Tây Nguyên. Cồng chiêng gắn liền với từng giai đoạn của cuộc đời. Cồng chiêng được dùng làm nhạc cụ trong các nghi lễ, lễ hội. Các nhà nghiên cứu Việt Nam và quốc tế trong lĩnh vực dân tộc học, lịch sử, âm nhạc, khảo cổ học … đã đến Đăk Lăk tìm hiểu văn hóa vùng miền, khẳng định: “Không gian văn hóa cồng chiêng Đăk Lăk rất độc đáo”. Người dân vùng cao tin rằng khi đánh cồng chiêng là có sự gặp gỡ giữa thế giới con người và linh hồn. Chính vì thế người dân vùng cao chỉ đánh cồng chiêng trong các nghi lễ, lễ hội thần linh. Chương trình bảo tồn văn hóa tại thôn M’nông R’lam và M’lieng, xã Đăk Liêng, huyện Lăk dự kiến chi ngân sách 6 tỷ đồng để xây dựng lại 6 nhà dài và nhà văn hóa. Ngoài ra, chương trình còn cung cấp 13 bộ cồng chiêng mới, các lớp dạy âm nhạc dạy sử dụng nhạc cụ truyền thống, đánh chiêng và thành lập nhóm nghệ thuật truyền thống để bảo vệ văn hóa cồng chiêng.…
Theo thống kê thống kê, năm 2011 có 2.307 bộ chiêng, 3.855 người độc tấu chiêng, 393 người chỉnh chiêng, 635 thầy dạy nhạc, 139 bản chiêng; 1.270 người chơi đàn tre, 2.608 nhà dài, 220 bến sông; 155 nghi lễ và lễ hội khác nhau; 734 pháp sư, 568 nghệ nhân chuyên làm nhạc cụ bằng tre, gỗ, đá…
Một số giải pháp chủ yếu là tuyên truyền nâng cao nhận thức của các cấp ủy đảng từ tỉnh đến cấp thôn và người dân về vai trò, trách nhiệm của mình trong việc bảo tồn, phát huy di sản văn hóa cồng chiêng và tăng cường công tác quản lý quá trình bảo tồn. Bên cạnh đó, thường xuyên tổ chức các hoạt động văn hóa, biểu diễn cồng chiêng trong các lễ hội, hoạt động du lịch; và hợp tác với các nghệ sĩ để dạy cho thế hệ trẻ về các nhạc cụ truyền thống…
Với mục tiêu bảo tồn và phát huy di sản văn hóa đặc sắc và phi vật thể, những năm gần đây cùng với việc chú trọng đến xã hội – Để phát triển kinh tế, Đảng và Nhà nước cũng rất quan tâm đến việc bảo tồn và phát huy không gian văn hóa Cồng chiêng Đăk Lăk. Đã có nhiều nỗ lực đẩy mạnh giáo dục, sau này góp phần nâng cao tinh thần trách nhiệm đối với các thành viên trong cộng đồng các dân tộc cũng như các cơ quan, tổ chức trong quá trình bảo tồn, bảo tồn di sản văn hóa các dân tộc thiểu số ở Đăk Lăk. – Tây Nguyên đồng thời đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và hội nhập quốc tế.
